De Wittenbergtape

In december 2023 verscheen 3lingnieuws, een boek met 72 brieven van Felix Oestreicher (1894-1945) die hij tussen 1937 en 1943 over zijn drie dochters Beate, Helly en Maria schreef en aan familie en vrienden stuurde. Die leefden, als gevolg van de verontrustende ontwikkelingen in de wereld, over heel Europa verspreid. Het gezin Oestreicher was in 1938 uit Karlsbad (Tsjechië) naar Nederland gevlucht nadat Hilter Bohemen (het Duits sprekende deel van het land) had geannexeerd. Felix Oestreicher en zijn vrouw Gerda Laqueur overleefden de ontberingen van Bergen-Belsen niet.

Felix had in het kamp in een kleine agenda notities bijgehouden en 19 gedichten opgeschreven. In april 2024 verscheen Naderhand/Nachher (een uitgebreide en herziene uitgave ten opzichte van de editie van 2013) met daarin de kampgedichten die iets van het verwoestende leven in Bergen-Belsen en Tröbitz laten zien.

En 6 maart aanstaande verschijnt De Wittenbergtape.
Het derde en laatste deel van dit drieluik.

In 1989 viel de Muur. Vier jaar later besluiten Felix' dochters Beate, Maria en Helly achter het voormalige IJzeren Gordijn op zoek te gaan naar het graf van hun ouders. Hiervoor moeten ze naar Tröbitz, een dorp in de deelstaat Brandenburg in Duitsland. Hun ouders zijn er in mei en juni 1945 aan de gevolgen van vlektyfus overleden. In de stad Wittenberg vinden ze een klein pension, gebruiken er een eenvoudige maaltijd en brengen er de nacht door.

Helly, die niet zoals haar zussen in het kamp Bergen-Belsen maar in de onderduik de oorlog heeft overleefd, wil Tröbitz nu wel eens met eigen ogen zien om zich er een voorstelling van te maken hoe haar ouders en zussen direct na hun bevrijding hebben geleefd. Ze heeft een cassetterecorder en een leeg casettebandje bij zich.

Aan tafel vertellen de twee kampoverlevenden – bijna-zestigers maar in 1945 meisjes van tien en negen jaar oud – over het kamp, het dorp en de trein die hen naar Nederland terugbracht. Elke vraag van Helly levert meer dan een antwoord op. Ieder antwoord mondt uit in een woordenvloed vol onzekerheden en verrassende details.

De Wittenbergtape is een zo exact mogelijke weergave van dit uitzonderlijke gesprek. In een voor- en nawoord worden Beate, Maria en Helly Oestreicher nader aan de lezer voorgesteld.

De omslagfoto’s zijn gemaakt op Duisburg Hauptbahnhof (22 juni 1945) tijdens de terugreis van Beate en Maria naar Nederland in een Rode Kruistrein. Op de foto op het voorplat zitten ze in de deuropening van de treinwagon, links Beate en rechts Maria, met tussen hen in Hannie Wolf. De foto op het achterplat toont de drukte op het perron van terugkeerders die wachten tot ze kunnen instappen. (Fotograaf onbekend.)

Stichting M10Boeken en boekhandel Het Martyrium nodigen u van harte uit voor de boekpresentatie van De Wittenbergtape.

Vanaf 19.00 uur bent u welkom. Het programma begint om 19:30 uur. Twee sprekers zullen iets over dit boek en de twee andere boeken uit het drieluik vertellen.
Ton Naaijkens (essayist en vertaler) zal ingaan op de historische betekenis van deze persoonlijke documenten en Martien Frijns (uitgever en medebezorger van De Wittenbergtape) zal iets over de wordingsgeschiedenis van het derde deel vertellen. 
De avond eindigt om 21:00 uur. 

Als u bij de boekpresentatie aanwezig wilt zijn, stuurt u dan een bericht naar info@m10boeken.nl of naar contact@hetmartyrium.nl

Boekhandel Het Martyrium
Van Baerlestraat 170-172
1071 BH Amsterdam
Vanaf Centraal Station met tramlijn 3, 5 en 12 die voor de deur stoppen.
Komt u met de auto dan kunt u parkeren in de parkeergarage onder het Museumplein.