Het was een angstig, zeg maar dramatisch jaar, 2024. Overal gevaarlijke nieuwe machthebbers, de razendsnelle opkomst van ai, cultuur en onderwijs
steeds verder in het verdomhoekje – om maar wat te noemen. Te midden van dat alles: de vertaler, die naar verluidt behoort tot een uitstervend ras. Maar is dat wel zo? Zijn we de laatste vertalers aan het meemaken? Zijn we het misschien zelf? Filter wijdt er verhalen, gedichten en beschouwingen aan in dit nieuwe, eerste nummer van 2025. Daarin wordt ook traditiegetrouw teruggeblikt op het voorbije vertaaljaar. En zie: er gebeurde van alles en er verschenen tal van prachtige vertalingen, waarop met verve wordt ingegaan.

Met: Henri Bloemen, Wil Boesten, Anneke Brassinga, David Omar Cohen, Arnon Grunberg, Cees Koster, Onno Kosters, Bram Lambrecht, Erik Lindner, Francis Mus, Ton Naaijkens, Barber van de Pol, Melani Reumers, Désirée Schyns, Daan Stoffelsen, Sabine Verhulst, Laurine Verweyen, Mirjam de Veth, Willem G. Weststeijn en Eva Wissenburg

.

Quote 1
'Mijn grootvader was parlevinker, mijn vader sigarenmaker, beroepen die uit de Nederlandse samenleving zijn verdwenen. Er verdwijnt al tijden van alles als gevolg van mechanisering, digitalisering en veranderende behoeften, het gaat rap. In Erasmus’ tijd verdween het monnikenwerk dat nodig was om teksten te vermenigvuldigen en distribueren. Nu is de beurt kennelijk aan de vertaler.
Moi? Ik word er op aangesproken.
Een poos lang, misschien twintig jaar, was ik voor velen ‘die’ of zelfs ‘de’ vertaler, een typering die eerlijk gezegd knelde. Je bent nooit alleen parlevinker of sigarenmaker of vertaler. Je bent geen adjectief of zelfstandig naamwoord. Mijn grootvader maakte het als vrijgevochten geest de autoriteiten van toen lastig: ik heb hem de dominee zien wegsturen toen die hem met een superieur air naar de kerk terug wilde kletsen. Mijn vader was een gemankeerde intellectueel, hij droomde mij in die ontroerendste der tijden, de wederopbouw, omhoog en ik ben hem godsdankbaar.'
Barber van de Pol

.

Quote 2
'Hij was inmiddels op een vertaalmachine gestoten, wederom zoals een koopjesjager op een koopje, die werkelijk excellent werk afleverde, zo goed dat de tekst amper redactie behoefde. Hij kon werken en de liefde bedrijven. Hoewel dat laatste niet altijd probleemloos ging.'
Arnon Grunberg